Weet jij welke klimaatverdragen, akkoorden en standaarden er allemaal zijn? En wat de samenhang hier tussen is? Veel ondernemers zijn niet op de hoogte van de richtlijnen en wat de impact op hun bedrijf is. In dit artikel heb ik daarom de belangrijkste algemene akkoorden en richtlijnen op een rijtje gezet.
Klimaatverdrag van Parijs
In 2015 hebben in dit verdrag 195 landen, inclusief Nederland, afgesproken om in 2050 de stijging van de gemiddelde wereldtemperatuur te beperken tot ruim onder 2 graden Celsius, en zo mogelijk 1,5 graden Celsius. Het belangrijkste broeikasgas is koolstofdioxide (CO2). Maar men richt zich ook op het verminderen van de uitstoot van andere broeikasgassen die bijdragen aan opwarming van de atmosfeer, zoals methaan en lachgas.
Klimaatwet en klimaatakkoord
De Nederlandse invulling van het Klimaatverdrag van Parijs is de klimaatwet en het klimaatakkoord. In de klimaatwet is vastgelegd dat we in 2030 49% minder broeikasgassen moeten uitstoten en in 20250 95% minder dan in 1990. Hoe dit gerealiseerd gaat worden is vastgelegd in het klimaatakkoord. Het gaat om afspraken in de diverse sectoren (gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie, landbouw en elektriciteit).
Green deal
Tijdens de internationale klimaattop in 2019 lanceerde de Europese Commissie het Green Deal plan. Dit plan moet van Europa in 2050 het eerste klimaat neutrale continent maken met een netto uitstoot van broeikasgassen die nul is.
EU Taxonomie
De Europese Commissie heeft in 2021 een lijst gepubliceerd van economische activiteiten die bijdragen aan het doel om in 2050 klimaatneutraal te zijn (de Green deal). De EU Taxonomie maakt duidelijk welke activiteiten wel of niet duurzaam mogen heten, op grond van hun wetenschappelijk getoetste bijdrage aan het voorkomen van klimaatverandering of beperken van de gevolgen ervan. De taxonomie is niet geheel onomstreden. Na hoog opgelopen discussies met onder andere Frankrijk, is ook onder bepaalde voorwaarden ook gas en kernenergie opgenomen.
csrd
De EU Taxonomie lijst kan worden gebruikt door grote bedrijven en financiële instellingen in de rapportage over hun duurzaamheid en wordt verplicht voor circa 50.000 Europese bedrijven. Zij moeten rapporteren via de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). De CSRD geldt voor beursgenoteerde bedrijven en bedrijven die voldoen aan twee van de drie volgende criteria:
- Meer dan 250 werknemers
- Meer dan € 40 miljoen omzet
- Meer dan € 20 miljoen balanstotaal
Door deze rapportage ontstaan er uniforme en objectievere normen voor verslaglegging. De SCRD is een uitbreiding van de bestaande NFRD (Non Financial Reporting Directive) die geldt voor bedrijven van openbaar belang zoals banken, verzekeraars en beursgenoteerde bedrijven.
En wat moet er dan in staan?
Hierover wordt in Europa nog gesproken maar de volgende onderdelen moeten er in elk geval in staan:
- Thema’s over milieu-, sociale- en werknemers aangelegenheden, diversiteit in de raad van bestuur, respect voor mensenrechten, anti corruptie en witwassen. Dit betreft de ecologische, sociale en governance (ESG) risico’s.
- Dit moet volgens het ‘dubbele materialiteitsprincipe’. Het gaat dan om de impact op de het bedrijf door risico’s vanbuiten af. Denk bijvoorbeeld aan extreem weer of grondstoffen schaarste. En om de eigen impact van het bedrijf op mens en milieu, zoals bijvoorbeeld biodiversiteitsverlies, CO2 uitstoot en mensenschendingen in de keten.
Voor de verslaglegging geldt een controleverplichting. Dit betekent dus dat een accountant een oordeel geeft over de verslaglegging. Beursgenoteerde bedrijven moeten vanaf 2024 rapporteren en de overige grote bedrijven vanaf boekjaar 2025.
ESG
ESG staat voor Environmental (milieu), Social (maatschappelijk) en Governance (bestuur). Deze criteria worden gebruikt door beleggers om de maatschappelijke impact van een investering te beoordelen
Milieu: Welke invloed heeft een bedrijf op het milieu?
Maatschappij: hoe kan een bedrijf zijn sociale impact vergroten? Denk bijvoorbeeld aan Inclusie, gendergelijkheid en diversiteit.
Governance: Hoe staat een bedrijf in de beloning en diversiteit van bestuurders?
Met de nieuwe CSRD richtlijnen kunnen ook de ESG criteria objectiever worden vastgesteld.
GRI
De GRI (Global Reporting Initiative) is op dit moment de meest gangbare rapportage standaard voor duurzaamheidsverslaglegging van grotere, veelal beursgenoteerde, ondernemingen. Organisaties kunnen de GRI gebruiken om een duurzaamheidsverslag op te stellen in overeenstemming met de standaarden, of geselecteerde standaarden gebruiken om informatie te rapporteren voor specifieke gebruikers of doeleinden. Denk hierbij aan het rapporteren van hun klimaatveranderingseffecten voor investeerders en consumenten.
GRI is een wereldwijd netwerk van verschillende stakeholders. Deskundigen in het netwerk stellen via werkgroepen richtlijnen op voor maatschappelijke verslaggeving over duurzaamheidsaspecten. Deze stakeholders komen met name uit het bedrijfsleven (gebruikers) en onderzoeksinstellingen overal ter wereld. De richtlijnen van GRI bestaan uit principes voor het bepalen van de inhoud van de verslaglegging voor bedrijven en voor het waarborgen van de kwaliteit van de informatie in het verslag. De richtlijnen van GRI bevatten prestatie-indicatoren op de drie duurzaamheidselementen People, Planet en Profit. De GRI kan ook beschouwd worden als een voorloper van de CSRD.
SDG’s
De SDG’s (Sustainable Development Goals) zijn zeventien doelen om van de wereld een betere plek te maken in 2030. De SDG’s zijn afgesproken door de landen die zijn aangesloten bij de Verenigde Naties (VN), waaronder Nederland. De doelen kwamen er op basis van wereldwijde inbreng van organisaties en individuen. De Duurzame Ontwikkelingsdoelen startten in 2015 en lopen nog tot 2030. Ze zijn een mondiaal kompas voor uitdagingen als armoede, onderwijs en de klimaatcrisis. De 17 doelen zijn:
- Geen armoede
- Geen honger
- Goede gezondheid en welzijn
- Kwaliteitsonderwijs
- Gendergelijkheid
- Schoon water en sanitair
- Betaalbare en duurzame energie
- Eerlijk werk en economische groei
- Industrie, innovatie en infrastructuur
- Ongelijkheid verminderen
- Duurzame steden en gemeenschappen
- Verantwoorde consumptie en productie
- Klimaatactie
- Leven in het water
- Leven op het land
- Vrede, justitie en sterke publieke diensten
- Partnerschap om de doelstellingen te bereiken
Achter de 17 doelen zitten 169 targets om de doelen te concretiseren. Meer informatie over SDG vind je op www.sdgnederland.nl
Conclusie
Misschien gaat bijvoorbeeld de CSRD richtlijn voor jouw bedrijf niet gelden. Maar als je zaken doet met grotere bedrijven of de overheid kun je vragen verwachten wat jij doet op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Bovendien is de verwachting dat in de toekomst ook kleinere bedrijven moeten gaan rapporteren. Ook vragen steeds meer financiële instellingen zoals bijvoorbeeld de bank wat jouw bedrijf op dit gebied doet. Op dit moment heeft het meestal geen consequenties als je hier niet actief mee bezig bent. Ik verwacht echter dat er een verschuiving gaat plaatsvinden van een ‘prikkel’ (bijvoorbeeld een rentekorting als je goed presteert op duurzaamheid) naar een ‘straf’ (hogere rente of geen bedrijfsfinanciering meer als je onderpresteert). Wanneer je wilt investeren in circulaire, duurzame of sociaal initiatieven realiseert Bankkraft de financiering.
Mocht je er nog niet mee bezig zijn, neem dan actie. Is het niet vanuit je eigen motivatie dan in elk geval om voorbereid te zijn op wet- en regelgeving en je bedrijf futureproof te maken. Als je niet weet waar je moet beginnen, neem dan gerust contact op. Mocht ik je niet kunnen helpen, breng je in contact met partijen die dat wel kunnen
Bronnen: klimaatakkoord.nl, klimaat.be, NRC, SDG Nederland.nl